Brexit

Het nieuws is vol van de gevolgen van de aanstaande Brexit. Ondermeer de angst dat andere landen zullen volgen, waaronder mogelijk Nederland. En er wordt uitgelegd dat de onvrede over de Europese Unie vooral komt van laag opgeleidden.

Wat mij opviel, was dat een van de gangmakers van de Brexit, Nigel Farrage, nota bene in het Europees Parlement zit. Je zou dan denken: iemand die er zo dicht op zit, moet toch enig inzicht hebben in de zin en onzin van de unie. Misschien is het dus niet zo gek wat hij zegt.

Ik heb mij al jaren geleden verbaasd over de besluitvorming in het Europees Parlement. Toen een ex-minister van verkeer daar zat en het een goed idee vond om motorrijders alleen nog het gebruik van originele, merkgebonden onderdelen toe te staan. Dus geen generiek merk oliefilter meer mogen gebruiken, zoals in de autobranche gebruikelijk is. Geen uitlaat van een uitlatenfabrikant meer op je motor mogen monteren. Geen banden van een bandenfabrikant die niet ook aan de betrokken motorfabrikant levert. Onzin natuurlijk. Hoe komt zo iemand op zo'n idee? Lobbyisten, is het antwoord. Wat die ex-minister overduidelijk demonstreerde, was dat europarlementariers, en vast ook wel andere eurofunctionarissen, eigenlijk geen benul hebben van de onderwerpen die aan bod komen, waarover een besluit wordt gevraagd, en zich maar laten voorlichten door lobbyisten. Het genoemde onderwerp had nooit overwogen mogen worden voor besluitvorming. Het is te idioot voor woorden. Maar het werd zeer serieus genomen en overwogen. Waarmee de ongeschiktheid van de europarlementariers schreeuwend werd gedemonstreerd.

Er kwam protest tegen dit voornemen, en het ging uiteindelijk ook niet door. Mede dankzij petities en bezwaren van belangengroepen (zeg maar anderssoortige lobbyisten). Maar dat maakte nog duidelijker dat ze daar maar wat deden, zonder verstand van zaken.

Een veel ernstiger misvatting betreft het idee dat privatisering de redding is voor elke economie, en een vereiste voor een europese markt. Gelul. Zeer schadelijk, dom en irritant gelul. Steeds vaker zien we dat het gevolg van privatisering is dat werknemers worden uitgeknepen, de rijken nog veel rijker worden, en noodzakelijke diensten steeds duurder. De verplichting om zelfs waterbedrijven te privatiseren en die nutsmarkt "open te gooien" demonstreerde eens te meer dat europarlementariers geen benul hebben van waar ze mee bezig zijn.

Kan ik mij het sentiment voor een Brexit of Nexit dus voorstellen? Nou en of. Maar uit de EU stappen is, net als die privatiseringsdwang, het kind met het badwater weggooien. Ja, er worden zeer foute en potentieel schadelijke besluiten genomen in Europees verband. Maar dat betekent niet dat "Europa" niet deugt. Dat de Europese Unie maar moet worden opgedoekt. Wat het betekent, is dat op dat niveau mensen horen te zitten die echt begrijpen hoe de wereld in elkaar steekt, en echt in staat zijn om besluiten te nemen die recht doen aan de belangen van alle Europese burgers. Blijkbaar geldt dat niet voor een groot deel van de mensen die er nu zitten. De simplistische weg is: uit de EU stappen. De beste oplossing is de selectie van EU-functionarissen vele malen strenger maken. Een toelatingsexamen, minimale begripseisen, een toets om te zien of werkelijk aan de belangen van de burgers wordt gedacht.

Hoe zo'n toetsing er uit moet zien, kan ik helaas niet zeggen. Ook op nationaal gebied komt het helaas te vaak voor dat mensen op belangrijke posities komen die daarvoor de capaciteiten ontberen. Dat is een van de nadelen van het politieke stelsel: de vriendjespolitiek, inherent aan een partijenstelsel. Dat is waarom de republikeinen in de VS nog steeds tegen het inperken van de wapenvrijheid zijn. Daar zit helemaal niets zinnigs aan argument bij. Het gaat alleen om commerciele belangen die indruisen tegen de belangen van burgers. Daar is nou juist een overheid voor, om zulke scheefgroei te voorkomen. Maar het meest populaire politieke bestel, wat wij helaas te vaak als typisch democratisch duiden, zit zo in elkaar. En zo zou het niet in elkaar moeten zitten.

Zo ook het politieke bestel binnen de Europese Unie. Daar moet op ene onafhankelijke manier naar worden gekeken. Zonder belangen te dienen die op specifieke personen of bedrijven zijn terug te voeren. Ik denk dat de EU, en daarmee het Europese parlement, op de schop moet. Maar veranderen doe je het niet door er uit te stappen. Je verandert het door dwars te liggen. Meer EU-leden moeten dwars gaan liggen. Om de noodzakelijke veranderingen doorgevoerd te krijgen. Om het over de belangen van de Europese burgers te laten gaan. Om een heleboel schadelijke onzin die tijdens het bestaan van de EU is gecreeerd, terug te draaien. Vrijhandel tussen lidstaten: prima. Vrij reizen tussen lidstaten? Met enkele mitsen en maren. Niet voor mensen die geen recht hadden de EU binnen te treden. Elke EU-burger vrij om te wonen en te werken waar hij wil? Niet zondermeer, nee. Omdat aan werknemerschap ook sociale lasten zitten. Hoe worden die verrekend? Daar is niet aan gedacht. Dom en schadelijk. Een monetaire eenheid? Heerlijk. Maar dat vrijwaart je niet van de verplichting de nationale culturen en gebruiken in acht te nemen. Het gebrek daaraan heeft tot de Griekse geleid.

Samenvattend: er is inderdaad veel ernstig mis met "Brussel". Daar moet wat aan gedaan worden. Terug naar af is, volgens mij, niet de beste oplossing.