Het viel me weer op. Hoe anders mijn brein werkt dan bij 'normale' mensen. En hoe moeilijk het is dat op hen over te brengen.

Ik zat vanmorgen een aflevering van de tv-serie Sherlock te kijken. Nou ben ik bepaald geen Sherlock. Mijn intelligentie haalt het niet bij de zijne, ik ben op geen stukken na zo oplettend, en heb een geheugen als een zeef. Waar het om gaat, is dat van deze Sherlock wordt gezegd dat hij Asperger heeft, en dat heb ik ook. In het begin van de aflevering zit meteen al veel herkenning. Waar 'normale' mensen (zoals John Watson, Greg Lestrade, mrs. Hudson) dingen wel zien, plaatst Sherlock ze in een context die er ineens een heel andere betekenis aan geeft. Precies wat ik vandezomer deed in een emailwisseling. De nt-ers schreven iets, ik plaatste dat in context. Toen betekende het ineens iets heel anders. Interpreteerde ik het verkeerd? Ik kan me, vanuit mijn Asperger's, niet voorstellen dat de ander niet op de hoogte is van de context, omdat die ons beiden betrof. Maar misschien werd de email toch geschreven zonder zicht te houden op die context. Ik vind niet dat ik dan fout zat door die context er toch bij te halen. Daar was niets van verzonnen. Maar ik mag blijkbaar niet verwachten dat nt-ers dat ook doen.

En dan zijn er de praktische zaken.

Het valt me op hoeveel moeite het me kost om de context los te laten als het zelfs over eenvoudige, praktische zaken gaat. Zo was er een kastje dat ik open moest maken. Ik had er geen sleutel voor. Ik kon er eentje lenen, en maakte het kastje open. Pas door naar het sleuteltje te kijken, en te zien hoe het slot werkte, zag ik dat dit met een schroevendraaier heel goed te openen is zonder schade te veroorzaken. Ik bekeek het slot steeds vanuit de context dat het een slot was met een unieke sleutel. Had ik dat niet gedaan, dan had ik veel eerder kunnen zien dat je geen sleutel nodig hebt om het open te maken.

Zo kan ik in mijn ogen vaak opvallend dom zijn, dingen niet zien.

Ook kijk ik vreselijk op tegen taken die ik niet eerder verricht heb. Daar ken ik de context niet van, en dat schrikt me af. Ik ben ooit voor een heel simpele ingreep aan de auto tot drie keer toe naar de garage gegaan. Ik kon niet zien hoe simpel het was, doordat het met de handrem van de auto te maken had. Ik heb nooit werk verricht aan de handrem van de auto. Ik doe het auto onderhoud niet zelf. En dus wilde het besef maar niet doordringen dat dit weinig met autotechniek te maken had. Pas toen de monteur zei dat hij het vastgelijmd had, drong het tot me door dat ik dat ook zelf had kunnen doen.

Soms biedt het gemis aan context een voordeel op. Toen ik iets aan de computerhardware wilde veranderen, miste ik de context dat dat allerlei gevaren met zich mee kon brengen. Een zeer computerminded vriend schroefde zijn computerkast niet zelf open om daar aan te werken. Toen ik eenmaal door had dat het ding bestond uit allerlei losse componenten, had ik er geen problemen mee de kast op en te maken en van alles te veranderen. Wel was ik onvoorbereid op wat daarna gebeurde: dat ik Windows opnieuw moest configureren.

Het is dus niet altijd een nadeel, context nodig hebben om betekenis te kunnen verlenen.

Mijn indruk is wel dat het vaker een nadeel is dan een voordeel. Maar dat heeft dan vooral te maken met de reactie van nt-ers die zich deze mindset niet voor kunnen stellen.