dreiging
In een technisch tijdschrift las ik een artikel van historicus prof.dr. Maarten van Rossum. Met zijn zachtjes zeurende kop was/is hij regelmatig te zien op RTV Utrecht en in diverse talk shows. Hij is blijkbaar ook columnist en wordt gewaardeerd om zijn inzichten. Met andere woorden: een hele kliek loopt achter hem aan, danwel met hem weg.
In het bedoelde artikel schrijft hij dat het aantal doden door klussen (doe-het-zelven) vele malen groter is dan het aantal mensen dat om het leven komt door een terroristische actie. Een terrorisme-coördinator vindt hij maar onzin. Er zou een paniekbestrijder moeten zijn die de mensen leert dat terrorisme niks voorstelt, maar klussen in huis levensgevaarlijk is.
Ik weet niet of het door mijn autisme is of door iets anders, maar op zulke momenten kan ik even uit het veld geslagen zijn door zo'n domheid bij iemand waarvan men toch verwacht dat hij (het) beter weet. Want dom is het.
Het aantal dodelijke slachtoffers dat valt in/door het verkeer of door klussen, mag dan jarenlang veel hoger zijn geweest dan het aantal doden door terroristische acties, de gevolgen van niets hiertegen doen zijn nog veel dramatischer verschillend. Er gebeurt nauwelijks iets om het aantal doden door klussen in te dammen. En wat blijkt: dat aantal blijft zo'n beetje gelijk. Bovendien overkomt het meestal alleen de mensen die besloten te gaan klussen. Zij besloten niet te willen sterven, maar ze maken meestal geen onschuldige slachtoffers. Dus als je niet ten prooi wilt vallen aan deze "dreiging", dan is het voldoende niet zelf te gaan klussen. Klaar.
In het verkeer ligt dat wat anders. Er wordt dan ook veel geld uitgegeven aan het veiliger maken van gemotoriseerd verkeer (waar de meeste dreiging van uit gaat). Hoewel het aantal motorvoertuigen op de weg nog steeds toeneemt, zijn de risico's overzichtelijk. De meesten van ons ontkomen er niet aan om aan het verkeer deel te nemen, en lopen dus elke dag gevaar (dodelijk) te verongelukken. Wat teveel mensen helaas ook overkomt. Je kunt wel kiezen om je verkeersdeelname zo klein mogelijk te houden, helemaal eraan ontkomen is lastig, in onze samenleving. Maar je hebt wel keuzevrijheid in hoe je je in het verkeer begeeft. En je kunt al te risicovolle situaties proberen te vermijden, zoals rijden in de mist of als het erg glad is. Daar zit vaak een kostenplaatje aan, maar je hebt die keuze wel.
Nu zijn we aan het terrorisme aangekomen. Van Rossum meent dat aan deze dreiging niet serieus het hoofd hoeft te worden geboden, nu het risico erop en het aantal slachtoffers zo laag is. Wat dus volledig voorbij gaat aan het epidemiologisch karakter van terrorisme. Vergelijkbaar zou ene uitspraak zijn dat we geen enkele voorzorg hoeven te nemen tegen de uitbraak van ebola, aids of een andere, ernstige ziekte. Het aantal doden wereldwijd is toch niet zo hoog? Het door de overheid correct zeer hoog ingeschatte risico zit hem nu juist in de exponentiële groei van het aantal slachtoffers als je er niets tegen onderneemt. En de dramatische problemen waar je mee geconfronteerd wordt als je pas gaat reageren als het probleem zich in volle hevigheid voordoet. Dat zien we in het midden-oosten. Laat terrorisme een tijdje ongemoeid, en het wordt zo groot dat je heel fors uit moet pakken om enige hoop te kunnen koesteren het nog af te remmen, laat staan tegenhouden. Van Rossum's aanpak is er een van een verzekering afsluiten als de schade zich al heeft voorgedaan, omdat het risico op de schade zo klein was dat het de premie niet waard was. Wat weliswaar vaak zo is. Maar de essentie van een verzekering is niet dat je meer terug krijgt dan je erin stopt (al lijken velen dat te denken), maar dat je niet voor kosten wordt geplaatst die je onmogelijk kunt ophoesten.
als je geen weerstand biedt tegen terroristen, groeien ze als kool en nemen ze werkelijk je samenleving over. De maatschappelijke kosten daarvan zijn werkelijk astronomisch, Bovendien zit je dan in een situatie waarin de kans op overlijden vrijwel 100% is als je er nog iets tegen besluit te doen, ongeacht of dat effect heeft. Van Rossum zegt: dat loopt zo'n vaart niet. En dus vraag ik me af wat hij heeft gedaan om die professortitel te halen. Is hij een idiot savant? Kan hij één truukje zo goed dat hij daar professor in is geworden, maar ontbeert hij de common sense om te zien wat anderen (gelukkig) wel zien?
Als we veel eerder niet alleen een anti-terrorisme-coördinator hadden gehad maar een effectieve terrorisme-bestrijdingsmacht, dan zaten we nu niet met die hoge defensie-uitgaven om de uitbraak van terrorisme te bestrijden. Voorkomen is niet alleen beter, maar meestal ook goedkoper dan bestrijden. Zeker als dat bestrijden met militaire middelen moet gebeuren. Maar kosten die voor de baten uitgaan, gaan Van Rossum te boven. Het zijn professoren als hij waar debielen als IS-aanhangers garen bij spinnen. Want aanhangers van IS zijn niet goed bij hun hoofd. Maar daarover een andere keer.