foute tijdsbesteding
Het is zondag. Mijn vrouw is een middagje weg met een vriendin. Ik was begonnen aan een klusje, maar dat liep niet lekker. Toen ben ik maar tv gaan kijken. Voor de afleiding. Een documentaire: Foute Vrienden. Foute Tijdsbesteding had die beter kunnen heten. Na afloop was ik depressiever dan ik lange tijd ben geweest.
Okay, ik zal me ver houden van de discussie of dit een documentaire mag heten. Of over de amateuristische kwaliteit van het videobeeld. Al vroeg in de video zien we Roy Dames, de maker en zelfverklaard regisseur van deze veel te lange productie, met een interessant ogende camera in beeld. Even laten zien dat je een mooi speeltje had? Hoe komt het dan dat er zo’n beroerd beeld uit komt? Industriële camera’s van die tijd maakten een mooier plaatje dan hij er uit weet te krijgen. Wannabee cameraman.
Roy spreekt zelf het commentaar. A la Frans Bromet. Die is ook geen kunstenaar van de voice over, maar deed iets wat anderen nog niet deden. Roy doet hem na. Zonder succes. Wannabee commentator.
Wat volgt is 87 minuten beeldmateriaal van vier Amsterdamse mannen (en een vrouw) die voelen als tweeëneenhalf uur. Waarom heb ik dat toch uitgekeken? Om een vergelijkbare reden dat ik naar Samantha & Michael op SBS6 zit te kijken, hoewel dat aanzienlijk beter in elkaar zit. Om me te verbazen. In dit geval niet om de personen die de video vol maken, maar om de “documentaire” zelf. Ik dwing mijzelf te blijven kijken om te zien of het op enig moment nog wat wordt. Maar nee, het blijft een aaneenschakeling van fragmenten, sommige opvallend lang, andere merkwaardig kort, chronologisch gerangschikt. De balans is zoek. De belangrijkste reden dat iets lang of kort duurt, lijkt het aantal uren materiaal dat destijds geschoten is.
Waarom word ik hier zo depressief van?
Ik leg het mijn vrouw voor als ze weer thuis is. “Omdat dit weer een voorbeeld is van iemand die geld krijgt voor iets waarvan jij weet dat je het veel beter kan.” Is dat zo? Ik kan zoiets niet maken, door mijn autisme. Ik kan me niet in een vriendenkring geaccepteerd maken en die vele jaren volgen. Ik ben met een vriend van destijds eens iets begonnen dat er vaag op lijkt, maar liet het vervolgens afweten. Hij wilde wel, ik liep vast in mijn autisme. Jammer. Gaat het om de onderwerpkeuze? Nee, daar kan ik best in meegaan maar maakt me niet jaloers. Wat wel gebeurde toen de documentaire over de Oostvaardersplassen uit kwam. Toen dacht ik: dat had IK willen maken. Ja: willen. Maar niet gedaan. Niet op gekomen. En toen ik probeerde iets in die trant in mijn omgeving te beginnen, liep ik tegen een andere beperking aan: mijn rug. Dus ook dat ging niet door.
Als ik iets van goede kwaliteit zie, raak ik geïnspireerd. Dan wil ik aan de slag. Ook iets moois maken. Dat dat er niet meer van komt, is natuurlijk frustrerend, maar doet niet af aan de kwaliteit van wat anderen gemaakt hebben, noch aan het genot dat ik kan hebben daar naar te kijken. Nee, ik raak helemaal uit balans als ik iets zie dat zo slecht in elkaar steekt, wanneer dat niet gemaakt is door een solo amateur maar, gezien de aftiteling, door een hele ploeg mensen. Zelfs het interview na afloop van de documentaire op VPRO tv, is door acht mensen in elkaar gezet, de geïnterviewden niet meegerekend. Acht mensen. En het ziet er uit alsof het er niet meer dan twee waren, waarvan één dan nog alleen cameravoering heeft gedaan en de andere naast dat iets aan voorbereiding. En hop, daar is weer geld voor, en zendtijd.
Ik weet dat ik op het vlak van film/tv niets zal voorstellen. En dat vind ik heel jammer. Zou het daarom zijn dat dit er zo in hakt? Dat ik anderen zie weg komen met iets waar ik mee weg had willen komen, op weg naar iets goeds? Als leercurve? Dat mensen niet zeiden dat het niks voorstelt, maar over zichzelf struikelden in hun superlatieven zodat ik kon denken: okay, er is dan weliswaar van alles fout mee, maar in ieder geval kan ik de volgende keer de meute weer meekrijgen? Of is het jaloezie oer de sociale vaardigheden van de maker, die anderen zo weet te misleiden dat die een gedrocht goed vinden omdat hij het zo goed weet te verkopen? Ik denk dat het daar veel mee te maken heeft. In dat geval ben ik dus minstens zo boos op het feit dat ik autistisch ben, als op de mensen die dit wangedrocht mogelijk hebben gemaakt (de onderwerpen uitgezonderd).