Koningsdag
Ik begrijp Koningsdag niet. Koninginnedag begreep ik wel. Bij Beatrix duurde het even, na jaren gewend te zijn aan Koninginnedag Julianastijl. Dàt was al helemaal makkelijk te begrijpen. Maar Koningsdag nieuwe stijl.... Ik zie het nog niet.
Voor de jongeren onder u: toen Juliana nog Koningin was, vierde zij haar verjaardag op Paleis Soestdijk waar zij, omringd door familie, op het bordes het defilé af nam. Gedurende een groot deel van de dag trok een bonte stoet bezoekers aan haar voorbij. De provinciale weg voor het paleis langs was afgesloten voor deze reden. Goed georganiseerd kon zo'n beetje iedereen die dat wilde erbij zijn. Bussen uit heel het land vertrokken nauwelijks in de ochtendschemer om er op tijd te kunnen zijn. En de NOS versloeg het hele gebeuren met diverse camera's op bekende standpunten, met commentaar van Dick Passchier. Het zou nu omschreven worden als kneuterig, maar het was Holland op z'n best, dat zich vrolijk presenteerde aan de vorstin en haar gezin. En zonneklaar was het doel van dit gebeuren: het staatshoofd dat zich presenteert aan het volk. Dus precies het omgekeerde van wat het leek te zijn. En wie haar wat wilde overhandigen, kon dat doen. Daar heeft Wim Sonneveld nog zo'n prachtig stuk conference over gehouden (de bovenstalmeester). Juliana liet op die dag zien van het hele Nederlandse volk te zijn.
Beatrix liet de datum van Koninginnedag in stand, wat al aangaf dat het niet om haar verjaardag, dus niet om háár ging. Jammer vond ik dat ze niet iedereen de kans bood om haar van dichtbij te aanschouwen, maar slechts twee plekken in Nederland daarvoor uitkoos. Gelukkig waren dat elk jaar weer twee andere steden, maar ze heeft nooit alle gemeenten kunnen aandoen.
Nu hebben we Alex, die aangaf geen Oudhollandse spelen meer te willen zien. Eerlijk gezegd vroeg ik me altijd al af waarom men er voor koos juist die oubolligheid op Koninginnedag te presenteren, terwijl we toch zoveel meer in onze mars hebben. Net als de dansgroepjes, blokfluitspelers of plaatselijke kluchtenclubs in mijn ogen de aandacht afleidden van waar het eigenlijk om ging: contact met het staatshoofd. Dus dat die invalshoek wat gematigd is, dat lijkt me terecht. Maar Willem-Alexander heeft vooral belangstelling voor het bedrijfsleven, en wordt als toerist rondgeleid langs plekken die iets met de Oranjes van doen hebben. Werkelijk? Is hem dat op zijn leeftijd nog onbekend? Hoort in zijn opvoeding niet het complete verleden van de Oranjes, met alles erop en eraan, thuis? En als het is om dat aan het volk uit te leggen, waarom dan niet zonder plaatselijke bobo's, en met uitleg van historici of beter nog: hemzelf, als documentaire op tv? Of is het voor zijn kinderen? Voor hùn opvoeding als Oranje? In dat geval moet het niet Koningsdag heten maar prinsesjesdag. Is er gelijk en reden voor al die vrouwen in het gevolg waarvan ik nooit kan onthouden bij wie ze nu eigenlijk horen en waarom ze er nu bij zijn.
Contact met het bedrijfsleven. Vorige vorsten hadden dat in werkbezoeken. En daar waren er zat van. Denk niet dat onze huidige koning als eerste het (belang van) het bedrijfsleven heeft ontdekt, of van de wetenschap. Juliana was erbij toen de eerste radiotelescoop in Drenthe operationeel was, om maar eens wat te noemen. Maar door een heel beperkt soort burger belangrijker te maken dan andere, de ondernemers, gaan we voor mijn gevoel een flink eind terug in de geschiedenis toen vorsten alleen bereikbaar waren voor een select groepje adellijken. Het bedrijfsleven is de nieuwe adel, voor Willem-Alexander, zo lijkt het. Belangrijker dan het 'gewone volk'. En aangezien die in de rest van het jaar ook al geen extra aandacht krijgen, komen we er met z'n allen dus bekaaider af dan bij zijn voorgangers.