Koningsspelen

Ik zie het niet. Al dat gedoe rond Koninginnedag vroeger, en Koningsdag nu. Vanmorgen de Koningsspelen. Is al dat geleuter niet iets dat je als monarch vreselijk de keel uit gaat hangen? De indruk wordt gewekt als worden al die toestanden overhoop gehaald voor de Majesteit. Maar wat heeft die eraan? Waarom zou die het leuk vinden om — altijd maar weer in oranje uitgedoste — kinderen zich voor maar één dag in het jaar te zien inspannen om dingen te doen die daarom een groot risico op blessures met zich brengen? En dan het zingen. Oranje Boven, of iets moderners…. Ik zou het als een van de vervelende kanten van mijn werk zien als ik als koning naar al dit soort activiteiten moest. Okay, het is zijn werk. En ik kan ook wel bedenken dat het niet om hem gaat maar om het opwekken van een gevoel van nationale eenheid. Maar waarom dan steeds de indruk wekken dat we haar/hem daar een plezier mee doen?

Het klinkt net als zoveel kilometer hardlopen voor het goede doel. Wat heeft het goede doel eraan als jij een stukje hardloopt? Daar worden toch geen monden mee gevoed, lijven gekleed, noden gelenigd? Kinderen tegenwoordig moeten wel denken dat als je maar zegt dat je een willekeurige activiteit ten behoeve van een bepaald doel doet, dat dat doel daar dan ook mee gediend is en dichterbij komt. Okay: ik ga dit jaar voor alle hongerige mensen in de wereld op vakantie. En vanavond zal ik voor de koning een zak chips leegeten. Goed van me hè!?

Zie je, het verband is zoek. En ik ben daar gevoelig voor. Het doel moet kloppen. En liefst ook niet volledig platgetreden zijn. Aan de deur komen alleen maar mensen die geld voor het goede doel willen hebben, welk doel dit dan ook is en ongeacht hoe ‘goed’ dat uitpakt. Niemand vraagt ooit: wat zou u willen doen voor het onderzoek naar een middel tegen kanker? Waarmee opties geopend worden om tijd en inzet te doneren. Nee, het mag alleen maar geld zijn. Waarvan een groot deel zal worden besteed aan zaken die het doel niet dichterbij brengen. Het is zoiets als steenkool te vragen als je een kopje thee wilt drinken. In plaats van alle moeite te doen om de steenkool uit de grond te halen, naar een elektriciteitscentrale te brengen, er daar stroom van te maken, die door lange kabels en transformatoren bij je thuis zien te krijgen, er daar een waterkoker op aan te sluiten en met dat gekookte water eindelijk thee te maken, zou je toch beter kunnen vragen: “Ach, heeft u een kopje thee voor me?” Of de gulle gever de gelegenheid bieden om theeblaadjes te doneren, of de inzet om thee te zetten van de door anderen gedoneerde ingrediënten. Gas kan je ook gebruiken om water te koken; het hoeft geen stroom te zijn. Het is het volledig dichtgooien van opties, loskoppelen van middel en doel, waar ik allergisch voor geworden ben.

Zo ook Koningsspelen. Is het voor de Koning? Men zegt het. Maar wat heeft hij eraan? Dat de kroning voor de koning is, dat vat ik. Dat de rondvaart voor het koningspaar is, dat zie ik. Dat het gesprek met de minister president ondermeer voor de koning is (ook andersom), dat hoef je me niet uit te leggen. Maar koningsspelen? Dat het koningslied voor hem bedoeld is, zelfs dat snap ik. Het is een dom idee — want wat heeft hij aan zo’n kwezelig lied; is dat werkelijk waar hij van houdt? —maar de gedachte dat het voor hem bedoeld is, kan ik nog volgen. Maar dat iedereen in het land dat moet gaan zingen, staat hij daarop te wachten? Doen we hem daar werkelijk een plezier mee? Misschien door het gevoel te wekken dat we ons verbonden voelen, een belangrijke functie van het koningschap. Maar wetende dat het grootste deel van de Nederlandse bevolking het ofwel geen reet kan schelen, of dat zij het niet uit de strot kunnen krijgen, gecombineerd met de inmiddels wijd verspreide wetenschap dat het een verkrachting van onze nationale taal vertegenwoordigt, is het dan nog steeds ‘leuk voor de koning’? Ik zie het niet.

Spaar al het geld uit dat aan deze onzin wordt besteed, en stop dat in een fonds waar het koningspaar van mag besluiten waar het aan gespendeerd wordt. Dan geef je hem iets waar hij wat mee kan, wat de nationale eenheid kan bevorderen (aangenomen dat ze het niet aan vakantieverblijven uitgeven). Zoiets als een Anjerfonds. Dat is nog eens een groots gebaar. Want daarmee geef je de koning een handvat om iets te doen waar hij grondwettelijk niet voor bedoeld is. Iets inhoudelijks. Je zou ermee aangeven dat je zijn bijdrage aan het land niet slechts ziet als een ceremoniële: rondlopen, handjes drukken, zwaaien, glimlachen voor de camera en verslaggevers te woord staan, en hoogwaardigheidsbekleders het gevoel geven dat ze belangrijk zijn. Iets met een impact waar niet alleen entertainmentproducenten, componisten en artiesten — die al vorstelijk betaald worden — wat aan hebben, maar juist mensen die wel wat steun kunnen gebruiken. Een echt “cadeau”. Nee, meneer Van den Ende moet zichzelf over de borst kunnen strijken en na de zomervakantie groots aankondigen: Nu in Carré: DE KRONING…de musical!

Ze zijn volledig kwijt waar het in mijn beleving om zou moeten gaan. Ik kan er dan ook onmogelijk warm voor lopen.