niet nakomen

Ik heb het weer gedaan: een afspraak niet nagekomen. En je weet: afspraak = afspraak, voor een autist.

Ik kreeg een uitnodiging om als figurant op te treden. Ik las het en werd meteen enthousiast. Dus liet ik het castingbureau weten dat ik me voor de casting beschikbaar stelde. Zij zeiden dat als ik vrijdagmiddag om drie uur nog niets gehoord had, het voor mij niet door zou gaan. Prima; dat is een afspraak waar ik wat mee kan.

Het werd vrijdagmiddag zes uur, en ik had nog niets gehoord. Okay, dat is duidelijk: ze willen mij dus niet hebben. Aan de ene kant een teleurstelling, maar aan de andere kant een opluchting. Want bij nader inzien ging het om een dag van 22 uur achtereen. En eerlijkheid gebiedt me toe te geven, dat ik dat niet trek. Misschien in vroeger dagen nog wel, maar nu echt niet meer. En iets waar autisten juist slecht in zijn, is verandering die niet door henzelf is geïnitieerd. Ouder worden hoort daar wat mij betreft ook bij. Ik heb moeite met het achteruitgaan van mijn mogelijkheden, al kan ik niets anders dan het accepteren. In mijn enthousiasme vergeet ik dat wel eens.

Saved by the bell, zou je zeggen. Maar na acht uur ’s avonds kwam nog een bericht van het castingbureau binnen. Of ik ‘s ochtends wilde komen. De voorwaarden waren nog verder aangescherpt, maar ik werd voor de zoveelste keer gevangen in “afspraak = afspraak”. Ik had nu eenmaal ja gezegd, en vond dat ik nu geen nee meer kon zeggen.

Om 6 uur stond ik naast mijn bed, klaar om me op te maken voor een ritje naar het castingbureau. Andere voorbereidende maatregelen had ik ook al genomen. Dat overheersende gevoel van: ik heb A gezegd, nu MOET ik ook B zeggen. Waar ook altijd de vrees bij zit de andere partij boos te maken. Juist omdat het sociale deel van het leven zo onoverzichtelijk is, zo ondoorgrondelijk, ben ik zo uit op goedkeuring en waardering. Niet nakomen van afspraken past daar beslist niet in.

En dus ging ik op zoek naar redenen om de afspraak niet na te hoeven komen. Zij hadden zich niet aan hun afspraak gehouden; het bericht kwam uren na de beloofde 15u. In veilingtermen gesproken: het aanbod gold officieel tot 15u, en al was dat vanuit hen gerekend, ik vind dat ik andersom hen ook aan die termijn mag houden, al lijkt dat in eerste instantie in mijn nadeel. Mocht dat onverhoeds in mijn voordeel uitwerken, is dat nog steeds volgens de ‘regels’ die zij ingesteld hadden, zo redeneerde ik. Daarbij: ze hadden de voorwaarden aangescherpt. Elke jurist weet dat als eenzijdig voorwaarden worden gewijzigd van een overeenkomst, de andere partij het recht heeft die overeen­komst op die grond te (laten) ontbinden.

Juridisch misschien juist; maar het voelt als het terugkomen op een belofte. Alsof ik niet meer betrouwbaar voor hen kan zijn, nu ik mijn afspraak niet ben nagekomen. Want ik ben niet gegaan. Pas nadat ik scenario’s had doorgenomen waarin ik wel gegaan zou zijn (de route kende ik inmiddels ook al uit het hoofd) en waarin ik ter plekke de deal alsnog zou laten stuklopen als de voorwaarden niet versoepeld zouden worden. Bijvoorbeeld door het contract niet te ondertekenen, dat in het laatste bericht werd geïntroduceerd. En terwijl de minuten wegtikten, bedacht ik dat zo’n aanpak het wel erg ingewikkeld zou maken voor iedereen. Beter maar om niet te gaan. Zeg dan maar, dat je de mail niet gelezen had tot het te laat was. Dat is weliswaar een leugen (zie blog “afspraak is afspraak”) en dus ook niet makkelijk, maar ik hoop op zo’n manier me niet klem te zetten in een situatie waarin ik me dan toch verplicht voel alsnog iets na te komen waar ik niet aan kan voldoen. Want het ging hier niet om niet willen, maar echt om niet kunnen.

Het enthousiasme inperken met de (on)mogelijkheden waar ik me mee geconfronteerd zie, is een strijd die ik maar al te vaak moet strijden, en meer dan eens verlies. Dan begin ik toch aan iets dat ik niet af kan maken, en dat voelt al helemaal vreselijk.

Dus wat is de beste weg hieruit? Niet meer enthousiast worden? Nergens meer ja tegen zeggen? Dat is toch ook geen leven?

Het blijft een wespennest, dit stuk van het omgaan met mensen. Welke afspraken MOET je nakomen, en welke mag je naast je neerleggen? Was er maar een geschreven regel over, of een app die het je vertelt. Misschien ligt daar nog een mooie markt voor een autistische ict-er. En daar zijn er genoeg van!