Openbaring

Het is me wel eerder overkomen. Dat ik een openbaring had. Een epifany. Zo'n inzicht dat je leven even tot stilstand lijkt te brengen. Niet door mijzelf gegeven, maar door een behandelaar. Een gedenkwaardig moment in mijn inmiddels lange, psychotherapeutische carrière.

Wat me ook eerder is overkomen, is dat als ik het anderen vertelde, ik een reactie kreeg als: "dat weten we allang", of "dat is al zo vaak gezegd". Een openbaring moet op het juiste moment komen. Het moment dat je er voor open staat. Dat het kwartje ook echt kan vallen. Zo eentje had ik onlangs dus. En daar ben ik natuurlijk heel blij mee.

Niet zozeer met de inhoud van de openbaring, maar met het feit dat ik die mocht krijgen. De meest recente (ik hoop nog vaker openbaringen te krijgen) is, dat ik iemand ben die het best functioneert "in het moment". Dat plannen niet mijn sterkste kant is, was me al wel opgevallen. Ik ga het ook steeds meer uit de weg. Maar dat ik, bijna meditatief, "in het moment" tot leven kom, verbaasde me wel een beetje. Want meditatie is beslist niet mijn ding. Dacht ik. Nu vraag ik me af of de gecontroleerde, geplande, voorgeschreven meditatie mij juist zo slecht bevalt omdat ik zo "in het moment" leef en daardoor heel moeilijk met benauwende voorwaarden om kan gaan. Zelfs als ik die mijzelf heb opgelegd.

De therapeut zei vervolgens, dat het in mijn voordeel is om zoveel mogelijk activiteiten te vermijden die mij niet toestaan "in het moment" te leven. Dat heeft consequenties voor waar ik mee bezig ben. Hoe ik daar mee om moet gaan, weet ik nog niet. Zo heb ik mij opgeworpen om de geluidsversterking te verzorgen van een toneelgroepje. Ik dacht dat dat mijn ding was. Blijkt het niet te zijn. Ik vroeg me al af hoe het toch kon dat ik daar zo slecht in functioneerde, terwijl het toch iets is dat ik eerder gedaan heb. Maar nu weet ik het. Het vereist routine, planning en overzicht. Drie dingen waar ik heel slecht in ben. Niet verwonderlijk dat ik elke keer dat ik me er mee bezig houd, behandel als "nieuw". En nu ik dit schrijf, realiseer ik me dat ik al tientallen jaren geleden wist dat ik routinematige werkzaamheden benader als incidenteel, als nieuw. "Je moet niet opnieuw het wiel willen uitvinden," zeiden mijn ouders vroeger wel eens. Maar zo zit ik blijkbaar in elkaar; elke keer het wiel opnieuw uitvinden. En volgens de therapeut ben ik, door "in het moment" te leven, ook creatief genoeg om regelmatig met iets nieuws te komen.

Ik zat een artikel te lezen of neurale netwerken in automatisering. Computers die zichzelf leren hoe ze moeten reageren. Wat ze doen, is regels herkennen, zodat ze die de volgende keer kunnen toepassen. Het is gebaseerd op hoe het menselijk brein werkt. Als klein kind, en als autist, ben je constant de wereld om je heen aan het scannen om er achter te komen hoe je je dient te gedragen. Om te leren dat de volgende keer adequaat te kunnen. En al mijn hele leven doe ik dat met gemengd resultaat. Volgens een psycholoog ben ik intelligent genoeg om daarin te slagen. Ik ben tevens autistische genoeg om er ook vaak in nat te gaan.

Lenette van Dongen zegt in haar facebookblog: wees jezelf. Voor mij zou dat betekenen: durf iedere situatie te benaderen als nieuw. Maar dat werkt natuurlijk niet. Ik moet meestal terugvallen op eerder opgedane ervaring om als mens te kunnen functioneren. Maar misschien is met de nieuwste openbaring wel het zaadje gepland van het besef dat ik veel meer dan voorheen dingen mag loslaten die mij dwingen om anders te functioneren dan waar mijn kracht ligt. En op zoek te gaan naar activiteiten waar "in het moment zijn" een groot voordeel is, geen belemmering zoals bij geluidsversterking en andere routineklussen.

Ik heb mijn diensten alvast aangeboden bij de ANWB als bondsraadslid. Ik verwacht er niet voor gekozen te worden. Maar ik zie het als een stap in de goede richting dat ik mijzelf durf te profileren als anders, als afwijkend. In positieve zin.

Nou afwachten of anderen dat ook zo zullen zien. Dat kan nog een hele openbaring worden.