rokjesdag

Vandaag zijn we er op uit gegaan. Rokjesdag leek beloond te moeten worden met enige buitenactiviteit. Niet dat er binnen niets te doen viel. We komen om in de dingen die gedaan moeten worden. Maar het mooie weer werd zo nadrukkelijk aangekondigd in alle nieuwsmedia, dat de opdracht onontkoombaar leek: je moet het huis uit. Naar het strand, naar enig ander water, naar een terrasje, maar er uit. En ik ben gevoelig voor wat men van mij verwacht, dus ook ik kon het niet laten een activiteit te bedenken die zich buitenshuis zou afspelen met als enig doel: buitenshuis te zijn in het mooie weer. Nou zou je zeggen: daarvoor volstaat het om in je tuin te gaan zitten. Daar heb je zo'n ding ook voor. Mijn vrouw had er de dag tevoren nog bloemen in gepland, vers uit het tuincentrum. De helft van het tuinmeubel staat al klaar onder een hoes, dus met een kleine ingreep hadden we rokjesdag veilig en wel in de tuin kunnen vieren. Maar dat deden we niet.

Eerst bedacht ik - niemand zal mij van originaliteit beschuldigen - om naar het strand te gaan. Met die gedachte ging ik de avond tevoor naar bed Maar ik werd - zoals gewoonlijk piekerend - wakker met de zorg over hoe en waar zouden moeten parkeren om aan de verplichte belasting daarop te hoeven voldoen, en hoe druk het wel zou zijn. Een middagje strand is wel leuk, behalve als je het in een defilé moet ervaren en moeite moet doen een plekje in het zand te vinden dat niet binnen gehoorsafstand van een ander ligt. Was het wel zo verstandig om op een vrijdag, een dag dat veel mensen vrij kunnen nemen of al zijn, een heel eind te gaan rijden om op een plek te komen waar parkeren en verblijven door mij tevoren al als probleem worden ervaren? En wat zou ik allemaal mee moeten nemen? Zwemspullen? Zouden we daar aan toe komen? Hoe en waar zouden we ons dan moeten omkleden? Waar zouden we op het (verplichte, want rokjesdag) terrasje gaan zitten? Al die vragen bleven beantwoord met een veelheid aan niet altijd even waarschijnlijke antwoorden, maar zonder definitieve keuze. Dus leek het simpeler om een andere bestemming te kiezen.

Mijn vrouw stelde voor om naar de Veluwe te gaan. Waren we ook al meermaals geweest. Mooi om te wandelen. Maar weer ontfermde mijn hoofd zich over dit voorstel. Was het wel zo'n goede besteding van rokjesdag om in een bis te gaan wandelen? Al die zon, die zouden we dan toch missen? Of we zouden heel lang op een terrasje moeten blijven zitten. En dat is in de zon ook lang niet altijd een genot. Bovendien, en nog veel erger, hoe zou het met het verkeer zijn? De vrijdagmiddag is meestal al een ramp, met de start van de spits vanaf een uur of twee Met al die mensen die eropuit zouden trekken, betekende dat toch zeker lange files. Zo niet naar de terrasjes, dan toch wel ere weer vandaan. En vanaf de Veluwe naar huis zou betekenen dat we ondermeer op de A1 zouden rijden. Een beruchte fileweg. Het zou toch zonde zijn om rokjesdag af te moeten sluiten met de stress van filerijden. Stress die bij mij nogal heftig is. De bedenkingen omtrent de Veluwe namen dus ook toe.

Toen dacht ik aan een plek waar ik dertig jaar geleden weleens liep, alleen of met mijn familie. Een boswandeling vanaf de flat waar mijn ouders toen woonden, tot een restaurant waar we wel eens kwamen. Niet ver rijden en bovendien over niet al te drukke wegen, naar verwachting. Dat werd het dus: de rokjesdagbestemming. En na een vroege lunch togen we die kant op.

De wandeling bleek langer te duren dan gedacht. Ik herkende minder van de omgeving dan ik had gedacht, maar we kwamen bij het restaurant aan, hebben een tijdje op het terras gezeten, zij het in de schaduw omdat we allebei toch minder zonaanbidders zijn dan om een half uur of meer in de zon te gaan zitten bakken. Het geluidsniveau werd wel steeds hoger dankzij een receptie die vlak naast ons van start ging. Dus was het een verademing om na het toch best aangenaam redelijk verpozen, weer het bos in te gaan en de relatieve stilte.

De terugweg leek veel korter dan de heenweg. Maar al met al waren we toch de hele middag weg geweest. En op het laatste stuk van de terugweg toch nog file gehad. Daarna snel iets makkelijks te eten gemaakt. Ook daarin week deze dag dus af van het gebruikelijke.

Nu 's avonds, voelt alles anders. Net als het de hele middag al deed. Toch ben ik thuis, zitten we tv te kijken, drinken we de gebruikelijke drankjes, doen wat we meestal 's avonds doen. Dat drukt dit gevoel van vervreemding wel weg. Tot ik geen tv meer kijk. Dan is alles weer zo anders. Zo ongewoon. En vraag ik me af hoe ik hiermee om moet gaan.

Je zou kunnen zeggen dat het juist heel goed is dat het anders dan anders voelt; dat dat het doel van het hele uitstapje was. Maar zo voelt het niet. Het voelt alsof ik in een situatie terecht ben gekomen die ik niet gekozen heb, en waarvan ik niet weet hoe ik die moet beoordelen. Wil ik dit gevoel vasthouden en doorgaan met ongebruikelijk gedrag? Bijvoorbeeld tot heel laat tv blijven kijken en zo mijn gevoel voor tijd nog meer onder druk zetten? Wil ik juist zo snel mogelijk weer terugschakelen naar hoe alles gewoonlijk is? Ik heb het idee van niet. Maar ondanks de aantrekkelijkheid van het afwijkende, voel ik me er ongemakkelijk bij en weet ik niet wat ik ermee aan moet. Klassiek autistisch, zou je zeggen. Maar wat moet ik daarmee?

Dit is geen geïsoleerde gebeurtenis. Het komt vaker voor. In sterkere mate na een buitenlandvakantie. Dan is de thuissituatie weer zo anders, zo vreemd en tegelijk bekend, dat ik me een tijdje geen houding weet te geven. Niet weet wat ik wil vasthouden en waarin ik weer zo snel mogelijk naar "normaal" moet omschakelen. Maar zelfs na een middagje in eigen land naar een mij bekende plek zijn geweest, heeft een soortgelijk effect op me. En dat verbaast me, hoevaak het ook is voorgekomen. Het overvalt me ook, en brengt me in verwarring.

Omdat voor aanstaande woensdag weer mooi weer wordt verwacht, hebben we bedacht die dag naar het strand te zullen gaan. Midden in de week zal het dan ongetwijfeld minder druk zijn, en dus prettiger voor ons. We hebben er dan ook beiden de tijd voor. Ik ben vaak daar naar het strand geweest. Het is dus een bekende plek waar ik graag kwam. Maar toch maak ik me nu al zorgen over hoe het zal zijn. Ik herken dit gevoel als oorzaak om dingen af te zeggen. Een vreemde angst voor iets onbekends of onverwacht in een verder bekende omgeving, met voorspelbare activiteiten en voorspelbaar begin en eind. Dus zelfs wanneer het een verandering betreft die ikzelf heb geïnitieerd, kan het nog tot flinke stress leiden als onbekend is hoe de onvoorspelbare elementen erin zullen aanvoelen. Zoveel stress dat ik geneigd ben om het uit de weg te gaan en zelfs wat er leuk aan is in te leveren voor de zekerheid die ik krijg als ik thuis blijf. Al kan ik me heel goed voorstellen dat ik me dan schuldig en vervelend ga voelen het uitstapje toch niet gemaakt te hebben. Een "loose/loose situation" dus, om een bekende term te parafraseren. Zelfs na 56 levensjaren ben ik er nog niet uit hoe ik daarmee effectief om moet gaan.