shoppen
Ik had een afspraak gemaakt bij de kaakchirurg van het ziekenhuis nadat ik van diverse tandartsen verschillende dingen had gehoord over wat er aan mijn gebit moest gebeuren. Voordat ik daar eentje van koos, wilde ik een objectieve anamnese van de problemen.
Ik had mij voorbereid op het polibezoek door de website van het ziekenhuis te raadplegen. Er staat zelfs een filmpje op over hoe je je het best kunt voorbereiden. Ik moest een verwijzing meenemen, mijn verzekeringspasje, medicijnoverzicht, en een lijstje met vragen die ik wilde stellen. Ik mocht iemand meenemen naar het consult, en zelfs het gesprek opnemen, bijvoorbeeld op mijn mobiele telefoon. Dat werd aangemoedigd, zodat ik het thuis nog eens in alle rust tot me door kon laten dringen.
Gezien mijn autisme een uitstekend idee.
Ik liep het lijstje langs. Verwijzing; die was digitaal direct naar het ziekenhuis gestuurd. Ik had alleen een digitale kopie gekregen. Verzekeringspasje; het ziekenhuis was afgestapt van patiëntenpasjes omdat alles al digitaal gekoppeld was: bsn, patiëntendossier, verzekering, et cetera. Ik ging nog op zoek naar een verzekeringsbewijs, maar kon het niet vinden. Medicijnoverzicht; ik ging voor een consult van de kaakchirurg; ik kon me niet voorstellen waarom een medicijnoverzicht dan belangrijk zou zijn. Bovendien is er het electronisch patiëntendossier. Staat daar niet alles in?
Geen uitzondering
In het ziekenhuis komt het vaak voor dat je lang moet wachten. Dit keer was geen uitzondering. Tevoren moest ik een formulier invullen met vragen over ziektes, medicijngebruik, operaties enzovoorts. Een papieren formulier, terwijl alles juist digitaal gaat in het ziekenhuis. En hoe zit het dan met dat medicijnoverzicht dat ik mee had moeten nemen? Was dat alleen voor mijzelf om over te kunnen schrijven op dit formulier? Daarnaast: ik kwam niet voor een ingreep maar voor een vrijblijvend consult. Vanwaar al die vragen?
Verwarring
Toen ik de kaakchirurg mocht bezoeken, vroeg ik meteen of ik het gesprek op mocht nemen. Ik wist het antwoord natuurlijk wel, dat was op de website heel duidelijk gemaakt. Maar het leek me wel zo respectvol om het toch even te vragen. Nee, dat mocht dus niet. Pardon? Het was volgens de kaakchirurg ook niet nodig omdat hij een uitgebreid verslag zou schrijven. Okay, dan was het dus niet erg als ik niet alles even goed hoorde, de eerste keer.
Hij vroeg welke tandarts ik had. Opnieuw verwarring. Ik was verwezen door de huisarts, en IK zat tegenover hem, niet de tandarts. Waarom zou IK niet de eerste zijn om het verslag aan te sturen? Dat voelt als een overblijfsel uit een verleden tijd waarin alle doktoren nog heilig waren, notabelen, wiens bevindingen niet voor het gepeupel geschikt zijn. Maar we leven nu in een tijd van verhoogde waakzaamheid over eigendom van persoonlijke data. Dan zou alles dat mij persoonlijk betreft, toch in eerste instantie alleen naar mij moeten gaan, niet naar een niet nader genoemde, toekomstige zorgverlener?
Hij bekeek de overzichtsfoto die drie kwartier eerder gemaakt was en stelde vast dat er al heel wat aan mijn gebit versleuteld was. Ik had via email een eerdere opg gestuurd, en een behandelingsvoorstel van één van de tandartsen die ik in het kader van de komende werkzaamheden had bezocht. De chirurg raakte nu ontstemd. Ik moest dat shoppen staken, van hem. Gewoon bij 1 tandarts blijven. Ook als die ingrepen wil doen die overbodig en zelfs schadelijk blijken? Daar wilde hij geen antwoord op geven. Of ik al weg was bij die tandarts. Ik zei maar ja, om het niet ingewikkelder te maken dan het al was. Nou, dan moest ik maar snel op zoek naar een andere, en daar bij blijven. Hoezo?
Ik kreeg een redelijk helder advies, dat ik gelukkig thuis in alle rust zou kunnen nalezen, wist ik toen ik weg ging. Enkele dagen later viel de brief in de bus. Die was wel heel duidelijk niet aan de patiënt - mij dus - gericht maar aan een - nog niet bekende - tandarts. Geadresseerd aan de huisarts, maar de gebruikte taal liet geen twijfel over wie hij eigenlijk aansprak. Waar was dat uitgebreide verslag van ons gesprek dat ik niet mocht opnemen? Waarom alleen zijn tandheelkundige conclusies in dito taal, en bijna niets herkenbaars uit ons gesprek?
Shoppen.
En dan die opmerking dat ik niet moest shoppen. Hoezo? Waarom hou je tandartsen die volgens jou alleen maar overbodige handelingen voorstellen, de hand boven het hoofd? Er was een kies getrokken die niet getrokken had hoeven worden; die ernaast had 'mijn' tandarts ook nog willen trekken. Dat had echt problemen opgeleverd. De kliniek waar ik naartoe wilde om dat en nog andere problemen aan te laten pakken, kon zijn goedkeuring helemaal niet wegdragen. Veel te ingrijpend, niet duurzaam, en twijfelachtig in kwaliteit. Tsja, zij rekenen niet de hoofdprijs voor hun behandelingen. Maar zullen we even bij de les blijven, meneer de kaakchirurg?
Het is al iets van 25 jaar de trend in onze Europese samenleving om van alles te privatiseren. De energievoorziening en distributie, openbaar vervoer, posterijen, en....gezondheidszorg. Er werd zelfs korte tijd geëxperimenteerd met vrije tandartstarieven. Dat bleek de prijs zo op te drijven, dat die vrijheid weer werd ingeperkt. Maar verder moet alles vooral vrij zijn. En elk jaar weer worden we van diverse kanten aangespoord om over te stappen: naar een andere energieleverancier, een ander internetprovider, een andere gsm-provider, een andere autoverzekeraar, een andere zorgverzekeraar. Alsof meer keuze beter is. Ik geloof daar niet in, maar het systeem is zo opgezet. Het systeem vereist shoppen. Ik weet wel dat al die bedrijven hopen dat je dat vooral niet doet, omdat ze hun tarieven dan veel hoger kunnen maken. Maar het algemeen devies is: shoppen! Voor alles, telkens opnieuw: shoppen. Op zoek gaan naar de beste deal voor jezelf. Anders ben je een dief van je eigen portemonnee. Het wordt van allerlei kanten geroepen.
Nu DOE ik dat, is het weer niet goed! Waarom zou ik voor die schreeuwend dure behandelingen, die blijkbaar vaak nog niet eens nodig zijn ook, de hoofdprijs betalen? Als je shoppen wil voorkomen, laat tandheelkundige zorg dan deel uitmaken van het basispakket, en dan ook nog buiten je eigen risico. Een aanvullende tandverzekering is razend duur. Ik heb eens uitgezocht hoeveel voordeel zo'n verzekering me kan opleveren in het uiterste geval. Zet de goedkoopste aanbieder van een bepaalde basiszorgverzekering naast een vergelijkbare met aanvullende tandmodule, en je komt tot een prijsverschil van zo'n €60. Dat is het maximale voordeel dat je kunt behalen, dus als je de maximale vergoeding uitgekeerd krijgt. Blijf je daar meerr dan €60 onder, dan betaal je dus meer aan premie dan je kwijt was geweest als je de tandartsrekeningen direct uit eigen zak had betaald. Het gaat, beste hooggeleerde heer, dus om mijn geld, in een vrije markt, waar shoppen wordt aangemoedigd. Waarom dan die irritatie (als het niet méér was) als mensen dat doen?
Mijn (voormalige) tandarts heeft in zijn wachtruimte een poster hangen van een bedrijf dat een alternatief biedt voor aanvullende tandzorgverzekeringen. Dat komt neer op een spaarpotje waaruit je de tandarts kunt betalen. Zelfs de tandarts onderkent dat dat meer zin heeft dan een aanvullende zorgverzekering afsluiten als je niet zeker bent hoe hoog je kosten zullen zijn. Zelfs de tandarts! Ik sprak iemand die luid verkondigde dat zij altijd een tandzorgverzekering afsluit, want je weet maar nooit; en als je een ongeluk krijgt en je hebt veel schade aan je gebit, dan zijn de kosten te hoog om zelf te kunnen betalen. Maar een aanvullende tandmodule vergoedt hooguit €1500. En dat is als je meerdere jaren de premie betaalt en desondanks niets declareert behalve controles. Tegen de tijd dat je dat ongeval krijgt, heb je meer uitgegeven aan premie dan je maximaal vergoed krijgt. En meer gaat het echt nooit worden. Tenzij je een ongevallenverzekering hebt afgesloten, die reguliere tandzorg weer niet vergoed. De tandheelkundige zorg is gewoon veel te duur om te kunnen verzekeren als zorg die in het basispakket zit. En omdat het allemaal geprivatiseerd is en private ondernemingen er financieel positief uit willen springen (je mag niet spreken van winstoogmerk, want dat mogen de zorgverzekeraars officieel niet hebben; maar wie houdt wie nu voor de gek?), wordt de tandarts in het diepe bad met shoppers gegooid. Maar o wee als je dan ook echt gaat shoppen.....
Dwars
Vanuit een autistisch standpunt klopt er van wat de kaakchirurg zei, niet veel. Buiten datgene wat specifiek tandheelkundig was. Het klinkt onlogisch, en strijdig met het systeem waarvan ik gedwongen word gebruik te maken. Ik ga er zondermeer van uit dat hij meer weet dan de gemiddelde tandarts, en dat ik zijn conclusie kan geloven. Dat doe ik ook. Maar in zijn benadering van cliënten (of zo je wilt: patiënten) zit in mijn beleving dit nogal scheef. Wat hij voorstaat, komt niet overeen met wat ik begrepen heb van ziekenhuisbeleid, regeringsbeleid, of economisch beleid. Okay, hij is geen politicus, geen hoogleraar economie, geen europarlementariër, geen beleidsmaker. Hij is kaakchirurg. Wat hij daarover zegt, neem ik voor waar aan. De rest blijft me vreselijk dwars zitten. Weer iets dat totaal niet overeenkomt met mijn begrip van dat stuk van de wereld om mij heen waar ik toch al geen fan van ben. Ik hoef al die keuze niet. Zorg liever dat alle tandartsen zo goed opgeleid zijn dat ze geen overbodige behandelingen meer voorstellen, en controleer daarop. Breng alle medische zorg onder in een overheidsverzekering waar, net als voor sociale zekerheid, elke maand een bedrag van je inkomsten voor wordt ingehouden. En run die overheidsdienst dan alsof het een commercieel bedrijf is, niet als een ambtelijke dienst. Dan worden de kosten nog lager, de kwaliteit beter, de zorg ook, en de duidelijkheid naar de patiënt.