SYNCHRONICITEIT

De uitzending van de Boedhistische Omroep Stichting zitten kijken met als onderwerp en titel: "Synchroniciteit". Een Franse, gepensioneerde kwantumfysicus komt aan het woord. Hij heeft een toneelstuk geschreven over het onderwerp, en hij gelooft er diep in. Hij gaat naar een boedhistische 'tempel' in Frankrijk waar een nucleair ingenieur, die zichzelf blijkbaar in het boedhisme heeft ondergedompeld, het helemaal met hem eens is. Kortweg komt het er op neer: toeval bestaat niet; alles in het universum is op één of andere manier (synchroniciteit) met elkaar verbonden, loopt als het ware met elkaar synchroon.

Prachtig.

Later in het programma vergelijkt hij het met kwantumverstrengeling, waarbij een kwantumdeeltje de eigenschappen van een ander deeltje overneemt, op afstand.

Voor mij is het een theorie in de categorie waar ook redelijk recent het 'bewijs' danwel vermoeden terecht is gekomen dat tijdreizen mogelijk is.

Op zulke momenten vraag ik mij af: kan je dus werkelijk zo diep ergens in verzonken raken dat je het onontkoombare over het hoofd ziet? Reizen in de tijd is per definitie onmogelijk. Om dat voor mogelijk te kunnen houden, moet de definitie van tijd worden veranderd, in welk geval je nog steeds niet bewezen hebt dat reizen in de tijd mogelijk is. Het is niet dat de definitie van tijd niet deugt. Het idee dat je die terug kunt draaien, kan onmogelijk deugen, hoe je het ook wendt of keert.

Zo ook met toeval.

We zitten inmiddels met ruim 7 miljard mensen op deze aardbol. Als elke vorm van synchroniciteit niet meer dan een moment in beslag neemt, is het kanswetenschappelijk niet incorrect te beweren dat het niet meer dan normaal is dat eens in elk moment ergens op de aarde iets gebeurt dat maar eens in de 7 miljard keer zal voorkomen.Volgens de theorie dat de kans op een volgende zeldzame gebeurtenis aanzienlijk groter wordt naarmate die zeldzame gebeurtenis al eerder is voorgekomen, moet het zelfs gaan om een veelvoud van dat soort gebeurtenissen per moment.

Ik durf geen tijdsduur op te geven voor zo'n 'moment', maar we zitten al snel aan de vele honderden tot duizenden gebeurtenissen met een kans van eens in de vele miljarden, per dag. En dat moet dan het bewijs zijn voor het ontbreken van toeval?

Ik heb wel vaker in mijn leven mensen met een academische achtergrond vreemde dingen horen beweren of zien doen. Dat een kwantumfysicus een hogere macht zoekt om te verklaren waar al die schijnbaar bovennatuurlijke verschijnselen door worden veroorzaakt die hij in zijn werk voor zijn kiezen heeft gekregen, begrijp ik wel. Maar het hoort terecht bij een religieuze omroep, onder het kopje 'geloven', niet bij wetenschap. Het is dezelfde reden waarom mensen geloven in een leven na de dood, in een diepere zin van het bestaan of het bestaan van "het hogere". Eens kom je, met al je wetenschap, op de grens van wat je bevatten kunt. Wie daar hoogtevrees krijgt, dondert over de rand het geloof in.

Dat het programma inhoudelijk niet best in elkaar zat, te traag gemonteerd en opgenomen met een hobbycamera was (flets), benadrukte de ongeloofwaardigheid nog eens. De aftiteling vermeldde een onwaarschijnlijk groot aantal mensen dat eraan gewerkt had. Ik kreeg tijdens het bekijken werkelijk de indruk dat dit een eenmansproductie was, van iemand die in ieder geval bedreven was in het hanteren van een camera, al was het geen dure of industriële.

Van sommige dingen kan ik vreselijk enthousiast worden, ook al klinken ze ongeloofwaardig. Zoals over die Zuid-Amerikaan die vindt dat je bedrijf pas succesvol kan zijn als je werkenemers gelukkig zijn. Hij werd er steenrijk en succesvol mee, en ik geloofde er meteen in. Dat verhaal strookt met mijn gevoel, met hoe ik denk dat de wereld in elkaar zit, met wat ik heb meegemaakt.

Andere dingen strijken me tegen de haren in. zoals synchroniciteit, omdat het precies het tegenovergestelde doet. Ik zal er niet tegen ten strijde trekken. Iedereen moet geloven wat hij wil. Als jij je God "synchroniciteit" wilt noemen, ga vooral je gang. Wat mij tegen de borst stuit, is dat het verkocht wordt met een wetenschappelijk sausje, als onontkoombare waarheid waar 'men' niet aan wil. Ik wil er inderdaad niet. Omdat het onzin is.