Hoewel ik moeite heb met het concept "trots", en ik zelden denk iets te hebben (gedaan) om trots op te zijn, denk ik dat het gevoel dat ik nu kreeg, hier veel van weg heeft.

Ik was weer eens in conflict geraakt met mensen in de hobbysfeer. Niets nieuws. Ik heb nog nooit een hobby beoefend die daar niet toe leidde. En zoals altijd vond ik natuurlijk dat ik het bij het rechte eind had. Anders zou ik niet zo halsstarrig doorgegaan zijn. En zoals bijna altijd kon ik argumenten aandragen die mijn standpunt ondersteunden, of die van de ander tegen hen gebruiken. Als je maar lang genoeg oefent, krijg je die vaardigheid vanzelf een keer. Tot zover niets nieuws onder de zon.

Maar gisteren gebeurde wel iets nieuws. Na weer een kibbelronde en een zoveelste email waarvan ik kon verwachten dat die niet goed zou vallen, kreeg ik niet méér last van stress maar juist minder. Hé, dat was vreemd. Ik had het bericht vlak voor het slapen gaan verstuurd en dacht even dat het misschien door een vertroebelde geest kwam dat de stressverhoging nog niet tot me doorgedrongen was. Maar nee, ook toen ik midden in de nacht en de volgende ochtend vroeg wakker werd, was de eerste gedachte niet: o shit, wat heb ik nou weer gedaan? In plaats daarvan was ik tevreden, ja misschien zelfs wel trots op wat ik had gedaan.

Dat ging niet om het mailtje zelf, maar om het inzicht dat ik kreeg toen het me begon op te vallen dat de stress was afgenomen. Het was me nog niet eerder opgevallen, maar nu geloofde ik toch echt dat de psycho educatie training niet voor niets was geweest. Want ineens werd het me duidelijk. Ik had in die email op de rem getrapt, een proces stil gelegd (of in ieder geval geopperd om dat te doen) waar omheen het conflict zich afspeelt. En dat was precies wat ik nodig had.

Ik zette typisch autistische eigenschappen af tegen de ontstane situatie:

• slecht kunnen omgaan met niet zelf geïnitieerde veranderingen
• geen overzicht hebben
• de sociale situatie volstrekt niet begrijpen
• menselijk reacties niet kunnen voorspellen
• me niet kunnen verplaatsen in de ander.

Het paste allemaal. Dat alles bij elkaar verklaarde perfect waarom ik boos was geworden, in de stress was geschoten, en me zo was gaan verzetten. En waarom het niet beter leek te kunnen worden. Door op de rem te trappen, kon ik mezelf meer tijd gunnen om te wennen aan het idee van verandering, en om te proberen overzicht te krijgen. Nu was de vraag: moet ik de anderen inlichten over dit inzicht? Kan ik het conflict verder defuseren door uit te leggen waar mijn reactie door ingegeven was?

Daar twijfel ik nog over. Ik ben namelijk alles behalve trots op mijn autisme. Ik schaam me ervoor, wil er beslist niet mee te koop lopen. Sommige mensen begrijpen niet waarom. Ik ben bang dat als ik eenmaal die drempel over stap, ik in het 'gebrekkigen' hoekje kom waaruit ik nooit meer kan ontsnappen. Mensen die, ondanks alle goede bedoelingen in de samenleving, niet voor vol aangezien worden.

Nu kan je zeggen: maar je bent ook niet "vol". Ik heb een "gebrek". Dus waarom daar omheen draaien?

Is ook dat trots? Ik weet het niet.